multimedia (Power Point) - Odnaleźć Zgubka (4,1 MB) - pobierz

multimedia (Power Point) - Wypadki w domu (4,7 MB) - pobierz

Zarządzanie kryzysowe.

Jednym z podstawowych zadań administracji - także tej lokalnej - jest dbanie o bezpieczeństwo obywateli. Bezpieczeństwo nie ogranicza się jednak do wąsko rozumianego zwalczania przestępczości, ale dotyczy ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej oraz zwalczania innych zagrożeń.

Na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym /Dz. U. Nr 89 poz. 590/  Starosta Rybnicki Damian Mrowiec i Prezydent Miasta Rybnika Adam Fudali podpisali porozumienie o stworzeniu wspólnego Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego dla powiatów: ziemskiego i grodzkiego.

Centrum to ma swoją siedzibę w Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Rybniku, tel. 0324395800, 0324222277, fax 0324395876

Starosta powołał także Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego  jako organ pomocniczy w wykonywaniu zadań zarządzania kryzysowego. Pracą Powiatowego Zespołu kieruje jego Przewodniczący - Starosta Rybnicki. Jeżeli Starosta nie pełni obowiązków służbowych, zakres zastępstwa Wicestarosty obejmuje również pełnienie funkcji Przewodniczącego Powiatowego Zespołu. Do zadań Zespołu należy w szczególności :

• ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń;
• przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie Staroście wniosków dotyczących wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w powiatowym planie reagowania kryzysowego;
• przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami;
• opiniowanie powiatowego planu reagowania kryzysowego .
  

Zasady działania i tryb pracy Zespołu określa jego Regulamin Pracy.

Podczas roboczych spotkań  - z reguły raz na kwartał – Zespół zajmuje się szeroko pojętym zagrożeniem na terenie powiatu łącznie z likwidacją negatywnych skutków  warunków atmosferycznych. Sprawozdania z oceny zagrożeń zdają  przedstawiciele poszczególnych służb : straży pożarnej, policji, zarządu dróg, weterynarii, inspekcji sanitarnej czy nadzoru budowlanego. Opracowywany jest także Powiatowy Plan Reagowania Kryzysowego określający zadania oraz sposób postępowania poszczególnych służb: od straży pożarnej począwszy, a na pracownikach Starostwa kończąc. W ten sposób podział obowiązków jest ściśle określony i nie zachodzą obawy wzajemnego wkraczania we własne kompetencje. Namacalnym narzędziem działalności w obszarze reagowania kryzysowego jest również uruchomienie łączności radiowej. Za pośrednictwem radiostacji otrzymanych z Urzędu Wojewódzkiego, poszczególne gminy powiatu oraz Starostwo uzyskało łączność bezprzewodową z Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego, z Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody, Policją oraz innymi jednostkami. Warto podkreślić, że łączność ta jest testowana w każdym tygodniu i jest w stanie ciągłej gotowości.

Nie każde jednak zdarzenie czy zagrożenie to już kryzys. Z sytuacją kryzysową mamy do czynienia tylko wówczas gdy jednostki statutowo powołane do działania w określonej sytuacji nie są w stanie danemu zagrożeniu podołać samodzielnie i zwrócą się do Starosty bądź władz gmin o pomoc.

Porady dla dyrektora szkoły w zakresie obrony cywilnej

Obowiązki Dyrektora placówki oświatowo - wychowawczej

z zakresu obrony cywilnej.

Dyrektorzy placówek oświatowo - wychowawczych, tak samo jak każdy inny Dyrektor zakładu pracy (niezależnie od osobowości prawnej) posiada pewien zakres obowiązków związanych  z bezpieczeństwem dzieci, młodzieży i pracowników zakładu. Należałoby je usystematyzować wg dwóch ogólnie przyjętych czasów, tzn. inne będą w czasie pokoju "P", a inne w czasie wojny "W".

Czas "P"

• charakteryzuje się wieloletnią, ciągłą realizacją podstawowych przedsięwzięć obronnych  w tym również obrony cywilnej, w związku z powyższym okres ten należy przeznaczyć przede wszystkim na czas planowania i szkolenia.
• zgodnie z planem OC zakładu pracy, dyrektorzy winni być przygotowani do działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń takich jak: uwolnienie się toksycznych środków trujących czy też niebezpiecznych substancji chemicznych, powodzi, pożaru, możliwości wystąpienia zagrożeń promieniotwórczych i różnego rodzaju działań terrorystycznych,
• w związku z tymi zagrożeniami, praktycznie w każdej placówce innymi, zależne to jest od usytuowania obiektu szkoły - wielkości obiektu, należy przygotować pracowników, wychowanków i uczniów do wykonania odpowiednich czynności mających na celu ich bezpieczeństwo:
• przeprowadzić w roku szkolnym minimum dwukrotnie próbne ewakuacje szkoły, najlepiej  w pierwszych dniach września, kiedy w szkole po raz pierwszy znajdą się nowi uczniowie i nauczyciele,
• informacje o przeprowadzonych ewakuacjach winny znaleźć odzwierciedlenie w dziennikach lekcyjnych (w razie wystąpienia prawdziwej ewakuacji np. wymuszonej aktem terrorystycznym lub pożarem ma to znaczenie przy roszczeniach odszkodowawczych w firmach ubezpieczeniowych),
• w związku z powyższym należy wyznaczyć nauczycieli odpowiedzialnych za przeprowadzenie ewakuacji i przeprowadzić odpowiednie szkolenie (pomocna w tym względzie będzie również Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego szkoły),
• realizować z dziećmi i młodzieżą zajęcia z "Przysposobienia obronnego" w szkołach średnich oraz  "Obrony cywilnej i ratownictwa" w szkołach  gimnazjalnych.
• należy uwzględnić miejscowe plany dotyczące niebezpieczeństw związanych z powodzią. W związku z powyższym część placówek zawiesi działalność, gdyż znajdą się w strefie zagrożeń, część będzie wyznaczona na miejsca ewakuacji ludności z rejonów zagrożonych, inne z kolei będą przeznaczone dla grup ratowniczych przychodzących gminie z pomocą. W związku z tym należy uwzględnić możliwość kontynuowania zajęć w innym miejscu.
• w ramach szkolenia z pracownikami omówić zadania OC, które obejmują:
• działalność planistyczną i prace organizacyjne;
• działalność szkoleniową i upowszechniającą problematykę OC; 
• przygotowanie pracowników i uczniów do uczestnictwa w powszechnej samoobronie;
• współdziałanie w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków; 
• ostrzeganie i alarmowanie pracowników i uczniów o powstałym zagrożeniu oraz informowanie o zalecanych zasadach zachowania się w określonej sytuacji.
• udzielanie pomocy i ratowanie poszkodowanych,
• zabezpieczenie obiektów i terenu przed rozszerzaniem się skutków klęsk żywiołowych, katastrof, awarii,
• ewakuacja ludności z terenów zniszczonych,
• zabezpieczenie miejsc noclegowych, wyżywienia, ubioru osobom poszkodowanym,
• zaopatrzenie pracowników szkoły w maski przeciwgazowe,
• przygotowanie zaciemniania i wygaszania oświetlenia szkoły,
• realizacja budownictwa ochronnego,
• współdziałanie z sąsiadami.
• dlatego w ramach samokształcenia nauczycieli wskazane byłoby zapoznać ich z możliwością wystąpienia zagrożeń związanych szczególnie z rejonem usytuowania placówki oświatowej. Zagrożenie to można omówić korzystając z poniżej zamieszczonego schematu.

ZAGROŻENIA

Ze względu na występujące w ostatnim czasie zagrożenie związane z "bioterrorem", należy do tego schematu dołączyć informację, związaną z możliwością wystąpienia  w naszym kraju tego rodzaju niebezpieczeństw.

Zagrożenia terrorystyczne

Kilkanaście lat temu w Polsce pojawił się mało znany dotychczas rodzaj zagrożeń, jakimi są działania terrorystyczne. Sprowadzało się to najczęściej do podłożenia ładunków wybuchowych w różnych miejscach i obiektach, a następnie telefonicznym powiadomieniu o mającym nastąpić wybuchu. Z reguły sygnały tego typu, były alarmami fałszywymi. Dotyczyły i w dalszym ciągu odbierane są przez obiekty użyteczności publicznej takie jak sądy, urzędy, szkoły. Tragiczne były w stosunku do szpitali, w których walczy się o życie. W przypadku odebrania sygnału o podłożeniu "bomby" należy niezwłocznie wykonać następujące przedsięwzięcia:

• powiadomić najbliższą jednostkę Policji;
• przeprowadzić ewakuację całego stanu osobowego szkoły;
• zabezpieczyć obiekt przed dostępem osób trzecich.

Dzień 11 września 2002 roku udokumentował nam, że nasze wyobrażenie o terrorze jest znikome. To co stało się w tym dniu w USA uświadamia nam, że została przekroczona pewna bariera, dotychczas realna tylko w filmach fikcji. Niestety fikcja stała się rzeczywistością. Od tego momentu wszystko jest możliwe. Każdy najczarniejszy scenariusz może zostać zrealizowany przez grupę osób, których nie należy już traktować jak ludzi. Zwierzęta zabijają tylko po to aby zdobyć żywność. Powinniśmy brać z nich przykład. Jakby tego było mało, era zimnej wojny zostawiła olbrzymie ilości środków, które uwolnione, będą powodowały zagrożenia chorobotwórcze. Niestety w przeszłości zostały one już użyte przez Japonię w stosunku do Chin i przez Irak przeciwko Iranowi. Ostatnie tygodnie postawiły wszystkie służby medyczne w stan najwyższej gotowości, a ludzi w stan przerażenia ze względu na akty bioterrorystyczne związane z rozsyłaniem laseczek - zarodników wąglika. Wiele osób uległo zakażeniu, kilka  zmarło. Należy zadać sobie pytanie, czy tego rodzaju zagrożenie, związane z rozrzucaniem różnego rodzaju bakterii, nie tylko wąglika może nam w Polsce również grozić. Oczywiście, jeśli uwzględnimy fakt wykorzystania Polskiego wojska w Afganistanie i Iraku. Informacja ta, lub rzeczywiste uczestnictwo naszych wojsk specjalnych w walce bezpośredniej z terroryzmem, zwróci uwagę ludzi kierujących tymi działaniami na nasz kraj. Możemy liczyć się z wystąpieniem ognisk chorobowych podobnych do epidemii czarnej ospy. Jednakże to nie wszystko. Bardzo niebezpieczne może się okazać zatrucie ujęć i zbiorników wody pitnej. Do najbardziej niebezpiecznych broni biologicznych należy zaliczyć m.in. : wąglik, dżumę, czarną ospę, cholerę, ebolę, zapalenie mózgu, tyfus, jad kiełbasiany.

W przypadku stwierdzenia możliwości kontaktu z chorobami zakaźnymi należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Cały czas należy zachowywać się zgodnie ze wskazówkami charakterystycznymi dla epidemii. W celu uniknięcia skutków zagrożeń epidemiologicznych wynikających z różnych przyczyn powinniśmy:

• przestrzegać podstawowych zasad higieny;
• nie spożywać żywności z niepewnych źródeł;
• unikać kontaktu z chorymi na choroby zakaźne;
• w razie wątpliwości zgłosić się do lekarza;
• przestrzegać terminów szczepień ochronnych;
• ograniczyć kontakty bezpośrednie ze zwierzętami;
• przestrzegać zaleceń zawartych w ogłoszeniach i komunikatach (np. ostrzeżenia o wściekliźnie).

Aby zmniejszyć zagrożenia, trzeba przestrzegać następujących zaleceń:

• nie należy spożywać, przetwarzać, ani uzdatniać żywności wykazującej cechy zamoczenia oraz bez zewnętrznych oznak uszkodzenia, ale przechowywanej w niewłaściwej temperaturze (wyłączone urządzenia chłodnicze);
• zamoczoną żywność należy zgromadzić w wydzielonym miejscu;
• kupując żywność należy zwrócić szczególną uwagę na wygląd i stan opakowań (zacieki i ślady korozji), czytelność etykiet, termin przydatności do spożycia;
• należy pamiętać, że niezdatne do spożycia są warzywa, jarzyny i owoce będące w czasie powodzi pod woda;
• wszelkie wątpliwości związane ze stanem sanitarnym obiektów i dystrybucją żywności należy zgłaszać do terenowych stacji sanitarno-epidemiologicznych;
• ze źródeł wody, które zostały zatopione lub podtopione, należy wypompować wodę, naprawić uszkodzenia, wydezynfekować, wykonać badanie wody dopuszczające ją do spożycia;
• oczyścić najbliższe otoczenie z nieczystości.

Nie wolno wykluczyć możliwości zatrucia produktów żywnościowych. Należy zwrócić szczególną uwagę na źródło pochodzenia żywości, najlepiej korzystać z usług sprawdzonego dostawcy. W zapasie powinniśmy posiadać co najmniej jeszcze jedno źródło dostaw. Ponieważ występuje również możliwość zatrucia wody, należy zastanowić się nad dokonaniem zapasów wody, minimum na trzy dni funkcjonowania placówki (uwzględniać należy ilość wody do celów spożywczych jak i sanitarnych). Dotyczyć to będzie przede wszystkim placówek, które prowadzą żywienie zbiorowe w placówce.

Czas "W"

W sytuacji wprowadzenia stanu wojny w kraju placówki oświatowe winny w miarę możliwości realizować swoje podstawowe zadania, tzn. kontynuować swą statutową działalność. Zapewne utrudnień będzie więcej, jednakże nikt nas z obowiązków nie zwolni. Należy się liczyć z okrojeniem stanów osobowych nauczycieli i wychowawców związaną  z obowiązkami mobilizacyjnymi do armii i innych sił zmilitaryzowanych, zgodnie z przydziałami mobilizacyjnymi mężczyzn i niektórych kobiet. W przypadku wprowadzenia tego stanu, czynności szkolne będą realizowane wg harmonogramu określonego przez MEN, który zamieszczam poniżej.

HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ

OSIĄGANIA PODWYŻSZONEJ I PEŁNEJ GOTOWOŚCI

OBRONNEJ  PLACÓWKI OŚWIATOWEJ.

powinien zawierać m.in. :

1. Wprowadzenie stałego dyżuru.
2. Aktualizację planu OC.
3. Wezwanie do pracy pracowników przebywających na urlopie.
4. Wydanie etatowych środków ochrony przed skażeniami.
5. Przystąpienie do wykonywania zastępczych środków ochrony przed skażeniami dla całego stanu osobowego szkoły
6. Sprawdzenie wewnętrznego systemu ostrzegania i alarmowania i przygotowania go do natychmiastowego uruchomienia
7. Zapoznanie całego stanu osobowego z systemem ostrzegania i alarmowania oraz obowiązkami po ogłoszeniu alarmu
8. Zapoznanie pracowników z sytuacją kryzysową w regionie (państwie)
9. Przygotowanie do pracy:
• stanowiska kierowania,
• punktu pierwszej pomocy medycznej,
• punktu p.- poż. itd.
10. Sprawdzenie i wzmocnienie ochrony p.- poż.
11. Przygotowanie zaciemnienia oświetlenia wewnętrznego i przygotowanie do wygaszenia oświetlenia zewnętrznego
12. Doprowadzenie do pełnej sprawności istniejących budowli ochronnych i urządzeń specjalnych OC (jeśli takie są w placówce)
13. Zabezpieczenie źródeł wody pitnej i produktów żywnościowych przed skażeniami
14. Przeprowadzenie ćwiczeń i treningów w posługiwaniu się indywidualnymi środkami ochrony
15. Opracowanie arkusza organizacyjnego nauczania i opieki uwzględniającego zwiększoną liczbę dzieci i młodzieży
16. Wykonanie czynności przygotowawczych do zawieszenia działalności
17. Wykonanie czynności przygotowawczych do przekazania obiektu
18. Wykonanie czynności przygotowawczych do ewakuacji młodzieży w wypadku zagrożenia
19. Gromadzenie środków i materiałów niezbędnych do zabezpieczenia działalności placówki

Informację o zawieszeniu działalności lub ewakuacji placówki Dyrektorzy winni otrzymać od Szefów Obrony Cywilnej Powiatu lub Gminy , wg poniższego wzoru:

ORGANIZACJA DZIAŁALNOŚCI WYCHOWAWCZO - OPIEKUŃCZEJ I DYDAKTYCZNEJ

W CZASIE OSIĄGANIA WYŻSZYCH STANÓW GOTOWOŚCI OBRONNEJ - "WSGO".

Decyzją władz administracyjno - oświatowych w sprawie działalności placówki w okresie zagrożenia i wojny:

1. placówka zawiesza działalność ...;
2. placówka kontynuuje działalność ...;
3. placówka kontynuuje i rozszerza działalność ... .

Dodatkowe zadania :

1. objąć dodatkowo nauczaniem ... dzieci i młodzież z ewakuacji;
2. zorganizować całodobową opiekę dla ... uczniów klas młodszych;
3. zabezpieczyć wydawanie posiłków dla ... dzieci i młodzieży;
4. inne zadania ... .

W czasie osiągania wyższych stanów gotowości obronnej placówka w zakresie zadań dydaktyczno - wychowawczych przygotowuje się do: (opisowo)

1. ...
2. ...
3. ...
4. ...

Wskazane byłoby, aby dyrektorzy placówek zapoznali swych pracowników z wybranymi zagadnieniami zamieszczonymi w poniższych dokumentach.

1. Zarządzenie Nr 12/2000 Wojewody Śląskiego - Szefa Obrony Cywilnej Województwa w sprawie opracowania planów obrony cywilnej.
2. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205),
3. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U. Nr 96, poz. 850),
4. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 roku w sprawie obrony cywilnej (Dz.U. Nr 93, poz. 429),

Na koniec przedstawiam Państwu zakres obowiązków Dyrektora Placówki Oświatowo Wychowawczej czyli KIEROWNIKA ZESPOŁU KIEROWANIA OC wynikających z planu obrony cywilnej. Odpowiada on za całokształt pracy podległych mu osób funkcyjnych a w szczególności jest zobowiązany:

• systematycznie studiować i zapoznawać się ze środkami rażenia przeciwnika oraz analizować możliwości i sposoby ich użycia;
• znać aktualny stan wyposażenia i przygotowania sił i środków OC oraz ich zabezpieczenia materiałowo - technicznego oraz być gotowym do złożenia meldunku szefowi OC szczebla gminnego o aktualnej sytuacji z równoczesnym przedstawieniem wynikających z niej wniosków i propozycji;
• doprowadzić w określonym terminie decyzje do podwładnych, zapewnić współdziałanie sił w toku prowadzenia akcji ratunkowej, sprawdzić zgodność działań organów i sił OC z podjętą decyzją,
• nadzorować i kontrolować opracowywanie planów według profilu działania specjalistów,
• organizować w określonym terminie opracowanie niezbędnych dokumentów,
• realizować przedsięwzięcia dotyczące zabezpieczenia działań sił i środków OC, ze zwróceniem szczególnej uwagi na organizację rozpoznania,
• zabezpieczyć w nakazanym terminie stanowisko kierowania, jego ochronę oraz zorganizować łączność zapewniającą ciągłość kierowania OC,
• kierować pracami związanymi z organizacją powiadamiania i alarmowania,
• uczestniczyć w pracach związanych z organizacją i przeprowadzaniem ewakuacji,
• kierować szkoleniem sił OC, pracowników i uczniów,
• zapewnić terminowe przedstawianie meldunków do zespołu szczebla gminnego oraz powiadomić organy wykonawcze urzędu, organy z nimi współdziałające i sąsiadów o zachodzących zmianach w sytuacji,
• zapewnić odpowiedni obieg informacji i nie dopuścić do naruszenia tajemnicy służbowej przez pracowników zespołu.

"OC w szkole"
Porady dla dyrektora szkoły w zakresie obrony cywilnej
(tekst do pobrania)